Ahmet Mithat Efendi Yalısı / Beykoz / Yalıköy
Osmanlı edebiyatının üretken kalemlerinden Ahmed Midhat Efendi’nin adını taşıyan bu sahilhane, Boğaziçi’nin Anadolu yakasında, Beykoz–Yalıköy sahil şeridinde yer alır. Kaynaklar yapının 19. yüzyılın son çeyreğinde, Yalıköy’deki Fevzi Paşa/Ahmet Mithat Caddesi üzerinde inşa edildiğini; günümüzde adresinin Yalıköy Mah., Ahmet Mithat Cad. üzerinde gösterildiğini belirtir.
Kısa tarihçe
Yalı, farklı kaynaklarda 1887 ya da 1892 yapımı olarak geçer; iki tarih de Ahmed Midhat Efendi’nin (1844–1912) Beykoz’daki yerleşimiyle uyumludur. 20. yüzyılın ikinci yarısında ciddi yıpranan yapı 1990–1991 yıllarında temelden yenilenmiş, özgün kütle ve cephe dili korunarak yeniden ayağa kaldırılmıştır.
Mimari özellikler
Yapı, Boğaziçi yalılarına özgü sahilhane tipindedir. Kaynaklar, kagir bir servis katı üzerine oturan, üst katları ahşap/bağdadi tekniğinde kurgulanmış bir kütleden söz eder. Deniz cephesinde ortada çıkmalı ve üçgen alınlıklı (neo-klasik frontonlu) bir bölüm, üstte de iç mekânı aydınlatan çatı ışıklığı (ışıklık köşkü) vurgulanır. Bu ögeler yalıyı 19. yüzyılın son dönem neo-klasik etkili Boğaziçi sivil mimarisi içinde kolayca ayırt edilir kılar.
Plan şemasında simetri duygusu güçlüdür; literatür, harem-selamlık ayrımının yansımalarını barındıran bir düzen ve sahile paralel geniş sofa fikrini işaret eder. Yenileme sürecinden sonra yapının iç kullanımı bağımsız dairelere bölünmüş olarak devam etmektedir.
Konum & güncel durum
Yalı, Beykoz Yalıköy sahil bandında, güncel harita verilerinde Ahmet Mithat Cad. 17 çevresinde işaretlenir; çevresinde erken cumhuriyet ve geç Osmanlı dönemine tarihlenen başka sivil mimari örnekleri de görülür. Tarihsel fotoğraf ve kartpostallar, yalı siluetinin Boğaz peyzajındaki sürekliliğini ortaya koyar.
Tepkiniz Nedir?
